Νομικά νέα

05Aug
2016

Η τύχη της ρύθμισης χρήσης της οικογενειακής στέγης μετά την αμετάκλητη λύση του γάμου

Σύμφωνα με το άρθρο 1393 εδ. α΄ ΑΚ, σε περίπτωση διακοπής της έγγαμης συμβίωσης το δικαστήριο μπορεί, εφόσον το επιβάλλουν λόγοι επιείκειας ενόψει των ειδικών συνθηκών του καθενός από τους συζύγους ή/και των συμφερόντων των τέκνων, να παραχωρήσει στον ένα σύζυγο την αποκλειστική χρήση ολοκλήρου ή τμήματος του ακινήτου που χρησιμεύει για κύρια διαμονή, οικογενειακή στέγη, ανεξάρτητα από το ποιος είναι κύριος (ή νομέας ή μισθωτής) αυτού. Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι το δικαστήριο, μέσα στην εξουσία του να προστατεύσει την οικογένεια σε περίπτωση διακοπής της έγγαμης συμβίωσης έχει την ευχέρεια να παραχωρήσει την αποκλειστική χρήση της οικογενειακής στέγης στον έναν από τους συζύγους. Η παραχώρηση αυτή γίνεται με βάση τις ειδικές συνθήκες του καθενός συζύγου, το συμφέρον των τέκνων και τις αρχές της επιείκειας οι οποίες είναι δυνατόν να επιβάλλουν κατά περίπτωση η παραχώρηση αυτή να γίνεται και προς τον σύζυγο που δεν έχει εμπράγματο ή ενοχικό δικαίωμα στο ακίνητο, όπως επίσης να γίνεται με αντάλλαγμα ή και χωρίς αντάλλαγμα, το οποίο είναι δυνατόν να υπολογιστεί ή και να μην υπολογιστεί κατά τον καθορισμό της διατροφής που οφείλει ο υπόχρεος και κύριος της παραχωρούμενης οικογενειακής στέγης στον άλλο σύζυγο ή στα τέκνα του.Η παραπάνω ρύθμιση της ΑΚ 1393 έχει προσωρινό χαρακτήρα, αφού συναρτάται με την ύπαρξη του γάμου και την υποχρέωση των συζύγων για παροχή χρήσης οικογενειακής στέγης. Η προστασία αναφέρεται μόνο στη διάρκεια της διακοπής της συμβίωσης και όχι και στο μετά την (αμετάκλητη) λύση του γάμου διάστημα, με την οποία (λύση) παύει αυτή η υποχρέωση.Αν η ρύθμιση της χρήσης της οικογενειακής στέγης έχει γίνει με δικαστική απόφαση και επακολούθησε αμετάκλητη λύση του γάμου, η αναγκαστικού χαρακτήρα υποχρέωση που θεσπίζει η άνω διάταξη παύει αυτοδικαίως με άμεση συνέπεια την αναβίωση όλων των ενοχικών και εμπραγμάτων δικαιωμάτων του συζύγου, κυρίου ή νομέα-μισθωτή και την ταυτόχρονη κατάλυση του δικαιώματος χρήσης της οικογενειακής στέγης του άλλου συζύγου – κατόχου. Έτσι, εάν ο τελευταίος, παρά την κατάλυση του δικαιώματος του, αρνείται την απόδοση του ακινήτου στο δικαιούχο πρώην σύζυγο, μπορεί αυτός να ζητήσει την απόδοση του με τις οικείες αγωγές, εμπράγματες, περί νομής ή ενοχικές (ορ. Βαθρακοκοίλη ερμ. Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, άρθρο 1393 παρ. 6, Παπαδόπουλου, Αγωγές Οικογενειακού Δικαίου, Τόμος Α’, σελ. 333, ΜΠρΙωαν 112/2012, ΕφΑθ 5040/2010, ΜΠρΘεσ 40.815/2005 Αρμ 2006. 708, Παπαζήση σε Γεωργιάδη/Σταθόπουλου, ΑΚ, υπό το άρθρο 1393 στους αρ. 157 επ, Α. Πουλιάδης, Δικαστική ρύθμιση της χρήσης της οικογενειακής στέγης επί διακοπής της συμβιώσεως των συζύγων, Αρμ. 1995. 589-604)

Αικατερίνη Α. Βασιλοπούλου

Δικηγόρος Αθηνών

Master 2 Université Toulouse I