Νομικά νέα

28Jun
2016

Ι.Κ.Ε.: Η νέα εταιρική μορφή στο ελληνικό δίκαιο κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος

Με το Ν. 4072/2012, εισήχθη στο ελληνικό δίκαιο μία νέα εταιρική μορφή, της Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής εταιρίας (ΙΚΕ). Γρήγορα η μορφή αυτή πήρε σάρκα και οστά, εξελισσόμενη και εξαπλωνόμενη σε διάφορους τομείς δραστηριοτήτων. Ο κυριότερος λόγος είναι ότι η Ι.Κ.Ε. επιτρέπει στον επιχειρηματία να επιλέξει, σε συνεργασία με το νομικό του σύμβουλο και τον λογιστή του, ακριβώς την μορφή που ταιριάζει στις ανάγκες της επιχείρησής του.

Κεφάλαιο, έδρα, διάρκεια, ίδρυση

Καταρχάς, η ίδρυση της εταιρίας γίνεται εγγράφως, με τη σύνταξη ιδιωτικού συμφωνητικού (καταστατικού), χωρίς απαραίτητα την σύμπραξη συμβολαιογράφου, ενώ η σύστασή της γίνεται με την εγγραφή της εταιρίας στο ΓΕΜΗ.

Η ΙΚΕ συστήνεται με ελάχιστο κεφάλαιο ενός Ευρώ, ενώ επιπλέον, μπορεί να είναι μονοπρόσωπη, να αποτελείται δηλαδή από έναν και μοναδικό εταίρο. Η ΙΚΕ δεν έχει την υποχρέωση να έχει την πραγματική της έδρα στην Ελλάδα, ενώ σαφώς μπορεί να ιδρύει υποκαταστήματα κλπ εντός ή εκτός της χώρας. Η διάρκειά της είναι ορισμένου χρόνου.

Διαχειριστής και συνέλευση των εταίρων

Διαχειριστής ορίζεται με απόφαση των εταίρων (και ανακαλείται ομοίως) φυσικό πρόσωπο, εταίρος ή μη. Αν υπάρχει σπουδαίος λόγος, τότε το δικαστήριο μπορεί να ανακαλεί το διαχειριστή μετά από αίτηση των εταίρων που κατέχουν το 1/10 του συνολικού αριθμού των εταιρικών μεριδίων. Όπως είναι εύλογο, για λόγους προστασίας των καλόπιστων συναλλασσομένων με την εταιρία τρίτων, κάθε αλλαγή στο πρόσωπο του διαχειριστή υπόκειται σε δημοσιότητα στο Γ.Ε.ΜΗ. Η εταιρία, δια του διαχειριστή αυτής, οφείλει να τηρεί α) βιβλίο εταίρων β) ενιαίο βιβλίο πρακτικών αποφάσεων των εταίρων και αποφάσεων της διαχείρισης.

Όργανο της εταιρίας, αποτελεί η συνέλευση των εταίρων. Η τελευταία, είναι μόνη αρμόδια – πλην αντίθετης ρύθμισης  νόμου ή του καταστατικού- μεταξύ άλλων για τις τροποποιήσεις του καταστατικού (αυξομείωση κεφαλαίου κλπ.), τον διορισμό και την ανάκληση του διαχειριστή, την έγκριση των οικονομικών καταστάσεων, τον αποκλεισμό εταίρου, τη λύση, μετατροπή ή συγχώνευση της εταιρίας.

Εταιρικές εισφορές και εταιρικά μερίδια

Οι εισφορές των εταίρων μπορεί να είναι τριών ειδών:

Α) Κεφαλαιακές, δηλαδή εισφορές σε μετρητά ή σε είδος, που σχηματίζουν το κεφάλαιο της εταιρίας.

Β) Εξωκεφαλαιακές, δηλαδή παροχές όπως ανάληψη υποχρέωσης εργασίας ή παροχής υπηρεσιών

Γ) Εγγυητικές, δηλαδή εισφορές που συνίστανται στην ανάληψη ευθύνης έναντι τρίτων για τα χρέη της εταιρίας.

Η δυνατότητα αυτή προσδίδει ευελιξία στην επιχείρηση, ιδιαίτερα δε στο να συνεταιρίζονται πρόσωπα που έχουν κεφαλαιακή επάρκεια με άλλα που έχουν τεχνογνωσία, που μπορούν να εισφέρουν την εργασία τους ή που διαθέτουν π.χ. την υλικοτεχνική υποδομή.

Τα εταιρικά μερίδια παριστούν εισφορές των εταίρων, ο δε αριθμός των μεριδίων κάθε εταίρου είναι ανάλογος προς την αξία της εισφοράς του. Η μεταβίβαση των εταιρικών μεριδίων είναι καταρχάς ελεύθερη, το καταστατικό ωστόσο μπορεί να αποκλείει ή να θέτει περιορισμούς σε αυτή. Τα εταιρικά μερίδια είναι κληρονομητά, πλην αντίθετης πρόβλεψης του καταστατικού. Στην ΙΚΕ είναι εφικτή η αύξηση κεφαλαίου με αύξηση του αριθμού των εταιρικών μεριδίων ‘ αντίστροφα, είναι εξίσου εφικτή η μείωση του κεφαλαίου με μείωση του αριθμού των εταιρικών μεριδίων.

Έξοδος εταίρου, λύση εταιρίας, ευθύνη εταίρων

Η ευθύνη των εταίρων ανέρχεται μέχρι το ποσό της αξίας της εταιρικής τους εισφοράς στο κεφάλαιο, χωρίς να κινδυνεύει περαιτέρω η προσωπική τους περιουσία.

Η έξοδος εταίρου από την ΙΚΕ είναι οπωσδήποτε εφικτή με δικαστική απόφαση, εφόσον συντρέχει σπουδαίος λόγος, δύναται δε το καταστατικό να περιλαμβάνει ειδικότερες διατάξεις.

Η ΙΚΕ λύεται με απόφαση των εταίρων, με την πάροδο της διάρκειάς της, την κήρυξή της σε πτώχευση και σε περιπτώσεις που ορίζει το καταστατικό. Είναι εφικτή η μετατροπή της ΙΚΕ σε εταιρία άλλης μορφής και το αντίστροφο καθώς και η συγχώνευση μεταξύ ΙΚΕ.

Όπως εύγλωττα προκύπτει, ο νομοθέτης δημιούργησε ένα σαφέστερο νομικό πλαίσιο λειτουργίας της ΙΚΕ, χωρίς όμως αυτό να καθίσταται ασφυκτικό για τα μέλη της, στα οποία έδωσε τη δυνατότητα να παρεκκλίνουν από αυτό, εισάγοντας διαφορετικούς όρους στο καταστατικό της εταιρίας.

Τούτο το τελευταίο, η ελευθερία δηλαδή διαμόρφωσης των εσωτερικών σχέσεων, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες κάθε εταιρίας, αναδεικνύει τη σημασία κατάρτισης ενός καταστατικού που δεν μπορεί να είναι τυποποιημένο για κάθε εταιρία, αλλά θα είναι προσαρμοσμένο στο αντικείμενο εργασιών της, στις ιδιαίτερες ανάγκες της καθώς και στις προσωπικές σχέσεις μεταξύ των εταίρων.

Η σύνταξη ενός σωστού καταστατικού είτε στο στάδιο ίδρυσης μιας εταιρίας, είτε με την ευκαιρία μιας τροποποίησης αυτού, διαφυλάσσει τόσο την εταιρία όσο και τα συμφέροντα των μελών της και απομακρύνει το ενδεχόμενο διενέξεων και προσφυγής στα δικαστήρια.

Αικατερίνη Α. Βασιλοπούλου
Δικηγόρος Αθηνών – Master 2 Université Toulouse I
Λαύριο