Νομικά νέα

28Jun
2016

Η εξαγορά δημόσιων κτημάτων κατά το αρ. 4 Α.Ν. 263/1968

Σύμφωνα με το άρ. 4 παρ. 1 Α.Ν.263/1968, κάθε αυθαίρετος κάτοχος δημοσίου κτήματος, που ανήκει στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου και υπάγεται στην αρμοδιότητα της Διεύθυνσης Δημοσίων Κτημάτων του Υπουργείου Οικονομικών, είτε έχων τίτλο είτε στερούμενος αυτού, δικαιούται όπως, υπό προϋποθέσεις και εντός ορισμένης προθεσμίας, υποβάλει αίτηση στον αρμόδιο Οικονομικό Έφορο για την εξαγορά του εφόσον:

Α) Προκειμένου περί αστικού ακινήτου έχει ανεγερθεί επ’αυτού μόνιμο κτίσμα, που χρησιμοποιείται ως κατοικία ή επαγγελματική στέγη, ενώ ο ίδιος δεν έχει στην κυριότητά του άλλη ακίνητη περιουσία ανώτερη των 50 εκ. δρχ ή μέσο ετήσιο εισόδημα ανώτερο των 7 εκ. δρχ.

Β) Προκειμένου περί αγροτικού κτήματος, καλλιεργεί αυτό συστηματικά και ανελλιπώς

Γ) Προκειμένου περί αστικού ακινήτου, αυτό έχει έκταση το μέγιστο ίση με το εμβαδόν ενός αρτίου οικοπέδου, για τα εντός σχεδίου πόλεως ακίνητα, για τα δε εκτός σχεδίου πόλεως έχει έκταση το μέγιστον ίση με ένα στρέμμα.

Η εξαγορά είναι δυνητική για το Δημόσιο, δηλαδή δεν είναι υποχρεωμένο να αποδεχθεί το αίτημα του κατόχου. Ενεργείται με την καταβολή εκ μέρους του αγοραστή τιμήματος ίσου α) με τα 3/10 της κατά το χρόνο της εξαγοράς αγοραίας αξίας για τα αστικά ακίνητα και τα 2/10 της αξίας αυτής περί αγροτικών κτημάτων, αν η κατοχή του αιτούντος ή των δικαιοπαρόχων του άρχισε πριν την 01-01-1920 κι συνεχίζεται έκτοτε άνευ διακοπής

β) Με τα 6/10 της κατά το χρόνο της εξαγοράς αγοραίας αξίας για τα αστικά ακίνητα και τα 3/10 της αξίας αυτής περί αγροτικών κτημάτων, αν η κατοχή του αιτούντος ή των δικαιοπαρόχων του άρχισε μεταξύ του διαστήματος από  01-01-1920 μέχρι την 28-10-1940 και συνεχίζεται έκτοτε άνευ διακοπής γ) Με τα 8/10 της κατά το χρόνο της εξαγοράς αγοραίας αξίας για τα αστικά ακίνητα και τα 6/10 της αξίας αυτής περί αγροτικών κτημάτων, αν η κατοχή του αιτούντος ή των δικαιοπαρόχων του άρχισε μεταξύ του διαστήματος 29-10-1940 μέχρι την 31-12-1966 και συνεχίζεται έκτοτε άνευ διακοπής.

Η διαπίστωση της συνδρομής των προϋποθέσεων που απαιτούνται για την εξαγορά αστικών ή αγροτικών ακινήτων, ο προσδιορισμός του χρόνου έναρξης κατοχής τους και η εκτίμηση της αγοραίας αξίας τους, στην οποία δεν υπολογίζονται οι δαπάνες αξιοποίησής τους που έγιναν από τον κάτοχο ή τους δικαιοπαρόχους του, γίνονται από αρμόδια επιτροπή. Η επιτροπή συνέρχεται στον αντίστοιχο δήμο και με βάση τα στοιχεία που έχει υποβάλει ο ενδιαφερόμενο στον αρμόδιο Οικονομικό Έφορο, αυτά που διαθέτει ο οικονομικό έφορος ή άλλα αποδεικτικά στοιχεί α και μετά από επιτόπια εξέταση, συντάσσει πρακτικό, το οποίο ο αρμόδιο Οικονομικός έφορος υποβάλει στον Νομάρχη (τέως) και εισηγείται σε αυτόν για την αποδοχή ή απόρριψη της αίτησης εξαγοράς.

Ο Νομάρχης (τέως) αποφασίζει για την αποδοχή ή απόρριψη της αίτησης εξαγοράς. Αν εγκριθεί η εξαγορά, εκδίδεται απόφαση η οποία αποτελεί τίτλο ιδιοκτησίας που μεταγράφεται. Με την ίδια απόφαση ορίζεται και το τίμημα εξαγοράς του ακινήτου, το οποίο καταβάλλεται σε έξι κατ’ανώτατο εξαμηνιαίες δόσεις, έντοκες με 7% το έτος.

Αν ο δικαιούχος αμφισβητεί το χρόνο έναρξης κατοχής του ακινήτου καθώς και τον καθορισμό του τιμήματος, που προσδιορίστηκε με την απόφαση του Νομάρχης (τέως) αποφασίζει το Μονομελές Πρωτοδικείο της περιοχής του ακινήτου, κατά την διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, ύστερα από αίτηση του ενδιαφερόμενου.

Οι δικαιούμενοι σε εξαγορά και υποβάλλοντες σχετική αίτηση, απαλλάσσονται, εάν αυτή ευδοκιμήσει από την υποχρέωση προς καταβολή αποζημίωσης για αυθαίρετη χρήση στο Δημόσιο, αποκλειομένης ωστόσο της επιστροφής οποιουδήποτε ποσού για την αιτία αυτή.

Οι διατάξεις του άρθρου 4 του Α.Ν. 263/1968 εφαρμόζονται και για ακίνητα του Δημοσίου που έχουν χαρακτηριστεί ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία ή ως αρχαιολογικοί χώροι και αποχαρακτηρίστηκαν μετά την έναρξη ισχύος του Ν. 719/1977.

Πέραν της ανωτέρω ρύθμισης, αντίστοιχες ρυθμίσεις προώθησαν και υλοποίησαν και σειρά άλλων νόμων, προγενέστερων και μεταγενέστερων (Ν.Δ. 11/12 Νοεμβρίου 1929, Α.Ν. 1539/1938, Ν. 719/77) με πιο πρόσφατη τη ρύθμιση του αρ. 23 Ν. 4061/2012 σε συνδυασμό με το Ν. 4235/2014. Η εν λόγω πρόβλεψη αφορούσε ακίνητα τα οποία διαχειριζόταν το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Εν συνεχεία, ήδη από το έτος 2014 τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση Σχέδιο Νόμου υπό τον τίτλο «Ρυθμίσεις κατεχόμενων ακινήτων του Δημοσίου και άλλες διατάξεις», το οποίο, όταν καταστεί Νόμος, θα ρυθμίσει εκ νέου ακριβώς τα ζητήματα που αναφέρονται παραπάνω, υπό νέο πρίσμα και –ενδεχομένως- ευνοϊκότερες προϋποθέσεις.

Αικατερίνη Α. Βασιλοπούλου
Δικηγόρος Αθηνών – Master 2 Université Toulouse I