Νομικά νέα

25Jul
2016

Φαινόμενη πληρεξουσιότητα και πληρεξουσιότητα ανοχής

Κατά το άρθρο 211 του ΑΚ «Δήλωση βούλησης από κάποιον (αντιπρόσωπος) στο όνομα άλλου (αντιπροσωπευομένου) μέσα στα όρια της εξουσίας αντιπροσώπευσης ενεργεί αμέσως υπέρ και κατά του αντιπροσωπευομένου. Το αποτέλεσμα αυτό επέρχεται είτε η δήλωση γίνεται ρητά στο όνομα του αντιπροσωπευομένου είτε συνάγεται από τις περιστάσεις ότι έγινε στο όνομά του. Η διάταξη αυτή εφαρμόζεται αναλόγως και όταν η δήλωση της βούλησης απευθύνεται προς τον αντιπρόσωπο» και κατά το άρθρο 216 του ίδιου Κώδικα «Η εξουσία αντιπροσώπευσης παρέχεται με σχετική δικαιοπραξία (πληρεξουσιότητα)».

Για να παρασχεθεί με πληρεξουσιότητα η εξουσία αντιπροσώπευσης από ένα πρόσωπο σε άλλο, πρέπει να υπάρχει κάποια σχέση ανάμεσα τους πάνω στην οποία [σχέση] στηρίζεται ο λόγος παροχής πληρεξουσιότητας. Συνήθως αυτή η σχέση είναι σύμβαση, π.χ. εντολή, σχέση εργασίας, σχέση εταιρίας, σύμβαση έργου. Αυτή λοιπόν η σχέση πάνω στην οποία στηρίζεται η παροχή πληρεξουσιότητας ονομάζεται εσωτερική σχέση. Η εγκυρότητα της πληρεξουσιότητας δεν εξαρτάται από το κύρος της εσωτερικής αυτής σχέσης [causa της πληρεξουσιότητας].

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη και εάν ο αντιπροσωπευόμενος δεν έχει παράσχει πληρεξουσιότητα στον πληρεξούσιο, εν τούτοις η εμπιστοσύνη του τρίτου στην παροχή πληρεξουσιότητας κρίνεται άξια προστασίας. Αυτό συμβαίνει γιατί ο αντιπροσωπευόμενος με την συμπεριφορά του δημιούργησε την εύλογη εντύπωση της ύπαρξης πληρεξουσιότητας. Αυτό συμβαίνει στις περιπτώσεις της λεγόμενης πληρεξουσιότητας ανοχής και της φαινόμενης πληρεξουσιότητας (ΟΡ. ΣΧΕΤ. 554/2013 ΑΠ)

Φαινόμενη πληρεξουσιότητα θεωρείται υπάρχουσα όταν ο αντιπροσωπευόμενος, ούτε γνώριζε ούτε ανέχθηκε τη συμπεριφορά του πληρεξούσιου, θα μπορούσε όμως να το γνωρίζει αν κατέβαλλε την επιβαλλόμενη στις συναλλαγές συμπεριφορά, από την άλλη δε ο τρίτος συναλλαγείς με τον “πληρεξούσιο” δικαιούνταν να πιστέψει ότι ο εμφανιζόμενος ως πληρεξούσιος έχει την σχετική πληρεξουσιότητα. Κατά άλλη διατύπωση φαινόμενη πληρεξουσιότητα υπάρχει όταν «… ο κύριος των υποθέσεων συμπεριφέρεται με τέτοιο τρόπο, ώστε, σύμφωνα με τις αντιλήψεις των συναλλαγών και τις αρχές της καλής πίστεως, να δημιουργείται στους τρίτους η εύλογη πεποίθηση ότι έχει χορηγήσει στο πρόσωπο που δικαιοπρακτεί σχετική πληρεξουσιότητα, ανεξάρτητα αν το πρόσωπο αυτό έχει πράγματι εξουσία αντιπροσωπεύσεως για την συγκεκριμένη δικαιοπραξία (Εγχειρίδιο Γενικών Αρχών Αστικού Δικαίου, Δίκαιο της Δικαιοπραξίας, Μ. Καράσης, Εκδόσεις Σάκκουλα, 1996 σελ. 169), π.χ. Ένας υπάλληλος μιας Ε.Π.Ε. εμφανίζεται στις συναλλαγές σαν εκπρόσωπος της και ενεργεί επ′ ονόματι της. Ο διαχειριστής της Ε.Π.Ε. θα μπορούσε αν κατέβαλλε την επιβαλλόμενη επιμέλεια, να εμποδίσει την δραστηριότητα του υπαλλήλου του. Για να θεωρηθεί ως υπάρχουσα η πληρεξουσιότητα, πρέπει η συμπεριφορά του  «αντιπροσώπου» να είναι επαναλαμβανόμενη.

Πληρεξουσιότητα ανοχής, που συνιστά ιδιαίτερο είδος φαινόμενης πληρεξουσιότητας, θεωρείται υπάρχουσα όταν ο αντιπροσωπευόμενος γνωρίζει ότι κάποιος συναλλάσσεται στο όνομα του και το ανέχεται. Με άλλη διατύπωση «…ανέχεται για ικανό χρονικό διάστημα την δράση ενός προσώπου ως αντιπροσώπου του, κατά τρόπο που να δικαιολογείται η πίστη των τρίτων στην ύπαρξη πληρεξουσιότητας» (Εγχειρίδιο Γενικών Αρχών Αστικού Δικαίου, Δίκαιο της Δικαιοπραξίας, Μ. Καράσης, Εκδόσεις Σάκκουλα, 1996 σελ. 170) π.χ. ο διαχειριστής μιας ΕΠΕ γνωρίζει ότι ένας υπάλληλος της εμφανίζεται στις συναλλαγές σαν εκπρόσωπος της και ενεργεί επ′ ονόματι της· εν τούτοις, ο διαχειριστής δεν κάνει τίποτα για να σταματήσει τον υπάλληλο αυτό. Ουσιαστικά εδώ πρόκειται για περίπτωση σιωπηρής πληρεξουσιότητας.

Αικατερίνη Α. Βασιλοπούλου

Δικηγόρος Αθηνών

Master 2 Université Toulouse I